||
A charming animal story from an Inner Monglian children's book with a certain amount of dialect. (From Явган Үлгэр, ISBN 978-7-5311-6231-5)内蒙儿童书的可爱的故事。方言较多。(来自Явган Үлгэр, ISBN 978-7-5311-6231-5)
ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ᠂ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ᠂ ᠦᠨᠡᠭᠡ
ᠨᠢᠭᠡ ᠠᠭᠤᠯᠠ ᠵᠢᠨ ᠠᠯᠢᠮᠠ ᠵᠢᠮᠢᠰ ᠲᠠᠢ ᠰᠠᠯᠠᠭᠠ ᠳᠤ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠠᠬᠠ ᠳᠡᠭᠦᠦ ᠪᠣᠯᠣᠭᠠᠳ ᠠᠮᠢᠳᠣᠷᠠᠨ ᠰᠠᠭᠣᠵᠣ ᠪᠠᠢᠵᠣ ᠭᠡᠨᠡ᠃ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠡᠯᠳᠡᠪ ᠵᠦᠢᠯ ᠦᠨ ᠵᠢᠮᠢᠰ ᠣᠯᠵᠣ ᠢᠳᠡᠭᠡᠳ ᠲᠡᠭᠦᠨ ᠦ ᠦᠷᠡ ᠵᠢ ᠨᠢ ᠬᠣᠷᠢᠶᠠᠵᠤ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ ᠳᠤ ᠪᠠᠨ ᠦᠭᠳᠡᠭ ᠭᠡᠨᠡ᠃ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ ᠨᠢ ᠮᠣᠳᠣᠨ ᠡᠴᠡ ᠮᠣᠳᠣᠨ ᠳᠤ ᠨᠢᠰᠣᠭᠡᠳ ᠶᠠᠮᠠᠷ ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠠᠯᠢ ᠮᠣᠳᠣᠨ ᠳᠤ ᠰᠠᠢᠨ ᠠᠮᠲᠠᠲᠠᠢ ᠠᠯᠢᠮᠠ ᠵᠢᠮᠢᠰ ᠪᠠᠢᠪᠠᠯ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠳᠤ ᠦᠵᠡᠭᠦᠯᠵᠦ ᠦᠭᠳᠡᠭ ᠭᠡᠨᠡ᠃
ᠢᠩᠭᠢᠭᠡᠳ ᠬᠣᠶᠠᠭᠤᠯᠠ ᠳᠠᠭᠠᠲᠠᠢ ᠠᠮᠢᠳᠣᠷᠠᠵᠤ ᠪᠠᠢᠭᠰᠠᠭᠠᠷ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠳᠤ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ ᠬᠡᠯᠡᠵᠦ ᠭᠡᠨᠡ᠄
《ᠣᠳᠣ ᠡᠪᠦᠯ ᠪᠣᠯᠬᠣ ᠴᠠᠭ ᠪᠣᠯᠣᠯᠠ᠂ ᠠᠯᠢᠮᠠ ᠵᠢᠮᠢᠰ ᠴᠣ ᠪᠠᠭᠠᠳᠠᠨᠠ᠂ ᠴᠢ ᠢᠯᠡᠭᠦᠬᠡᠨ ᠠᠯᠢᠮᠠ ᠵᠢᠮᠢᠰ ᠲᠡᠭᠦᠬᠡᠳ ᠪᠠᠭᠠ ᠰᠠᠭᠠ ᠮᠦᠩᠭᠦ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠬᠢᠵᠦ ᠡᠪ ᠦ᠋ᠦ᠂ ᠶᠠᠭᠤᠮᠠ ᠬᠣᠪᠣᠷᠳᠠᠭᠰᠠᠨ ᠴᠠᠭ ᠲᠦ ᠬᠣᠳᠠᠯᠳᠣᠵᠣ ᠠᠪᠣᠭᠠᠳ ᠢᠳᠡᠬᠦ ᠦᠭᠡᠢ ᠦ᠋ᠦ? ᠪᠢ ᠬᠠᠮᠢᠶᠠ ᠦᠭᠡᠢ᠂ ᠨᠠᠳᠠ ᠳᠤ ᠵᠢᠭᠦᠷ ᠲᠡᠢ ᠲᠣᠯᠠ ᠬᠠᠮᠢᠭᠠ ᠡᠴᠡ ᠪᠣᠯᠪᠠᠴᠣ ᠬᠡᠳᠡᠰᠦ ᠭᠦᠵᠡᠭᠡ ᠪᠠᠨ ᠲᠡᠵᠢᠭᠡᠵᠦ ᠴᠢᠳᠠᠨᠠ》 ᠭᠡᠪᠡ᠃
ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ᠂ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ ᠵᠢᠨ ᠰᠠᠢᠨ ᠰᠠᠨᠠᠭᠠ ᠵᠢ ᠵᠦᠪᠲᠡᠢ ᠭᠡᠵᠦ ᠦᠵᠡᠭᠡᠳ ᠢᠯᠡᠭᠦᠭᠡᠨ ᠠᠯᠢᠮᠠ ᠵᠢᠮᠢᠰ ᠴᠣᠭᠯᠠᠭᠣᠯᠣᠭᠠᠳ ᠲᠠᠪᠣᠨ ᠮᠦᠩᠭᠦᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠣᠯᠣᠭᠰᠠᠨ ᠰᠠᠨᠵᠠᠢ ᠭᠡᠨᠡ᠃ ᠡᠭᠦᠨ ᠳᠤ ᠪᠠᠨ ᠪᠠᠶᠠᠷᠯᠠᠭᠰᠠᠨ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠲᠡᠷᠡ ᠲᠠᠪᠣᠨ ᠮᠦᠩᠭᠦᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠵᠢᠠᠨ ᠲᠦᠷᠦᠭᠰᠡᠨ ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠡᠴᠡ ᠪᠠᠨ ᠳᠠᠬᠢᠨ ᠳᠠᠬᠢᠨ ᠭᠠᠷᠭᠠᠵᠤ ᠢᠷᠡᠭᠡᠳ ᠡᠳᠣᠷ ᠦᠨ ᠬᠡᠳᠦ ᠬᠡᠳᠦ ᠲᠣᠭᠠᠯᠠᠳᠠᠭ ᠭᠡᠨᠡ᠃ ᠨᠢᠭᠡ ᠡᠳᠦᠷ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ᠄
《ᠠᠢ᠂ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ! ᠣᠯᠣᠭᠰᠠᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠵᠢᠠᠨ ᠦᠭᠡ ᠳᠠᠭᠣᠨ ᠦᠭᠡᠢ ᠨᠢᠭᠣᠭᠠᠳ ᠲᠠᠯᠪᠢ! ᠳᠦᠷᠦᠭᠰᠡᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠵᠢᠠᠨ ᠳᠠᠬᠢᠨ ᠳᠠᠬᠢᠨ ᠲᠣᠭᠠᠯᠠᠭᠠᠳ ᠪᠠᠢᠵᠣ ᠪᠠᠢᠳᠠᠯᠠ ᠴᠢᠨᠢ ᠬᠠᠷᠠ ᠰᠠᠨᠠᠭᠠ ᠲᠠᠢ ᠨᠢᠭᠡ ᠨᠢ ᠦᠵᠡᠪᠡᠯ ᠬᠣᠯᠠᠭᠠᠢᠯᠠᠵᠤ ᠠᠪᠣᠭᠠᠳ ᠶᠠᠪᠣᠨᠠ! ᠬᠢᠴᠢᠶᠡᠬᠦ ᠬᠡᠷᠡᠭᠲᠡᠢ》ᠭᠡᠵᠡᠢ᠃ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ ᠵᠢᠨ ᠬᠡᠯᠡᠭᠰᠡᠨ ᠢ ᠵᠦᠪ ᠭᠡᠵᠦ ᠪᠣᠳᠣᠭᠰᠠᠨ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠭᠡᠳᠦᠨ ᠡᠳᠦᠷ ᠲᠦᠷᠦᠵᠦ ᠲᠠᠯᠪᠢᠭᠠᠳ ᠪᠠᠢᠭᠰᠠᠨ ᠪᠣᠯᠪᠠᠴᠣ ᠪᠠᠰᠠ ᠯᠠ ᠰᠠᠨᠠᠭᠠ ᠨᠢ ᠠᠮᠠᠷᠠᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠠᠷ ᠲᠣᠭᠠᠯᠠᠳᠠᠭ ᠲᠣᠷᠠ ᠨᠢ ᠬᠦᠷᠦᠭᠡᠳ ᠪᠠᠢᠵᠣ ᠭᠡᠨᠡ᠃
ᠨᠢᠭᠡ ᠡᠳᠦᠷ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ ᠬᠣᠯᠠ ᠵᠢᠨ ᠠᠬᠠ ᠳᠡᠭᠦᠦ ᠳᠤ ᠪᠠᠨ ᠶᠠᠪᠣᠭᠰᠠᠨ ᠦ ᠬᠣᠢᠨᠠ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ᠄
《ᠣᠳᠣ ᠨᠠᠳᠠ ᠳᠤ ᠦᠭᠡ ᠬᠡᠯᠡᠭᠡᠳ ᠪᠠᠢᠳᠠᠭ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯᠪᠡ᠂ ᠨᠢᠭᠡ ᠭᠠᠷᠠᠭᠠᠭᠠᠳ ᠬᠠᠨᠳᠠᠯᠠ ᠲᠣᠭᠠᠯᠠᠵᠤ ᠠᠪᠣᠶᠡ》ᠭᠡᠳ ᠮᠦᠩᠭᠦᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠵᠢᠠᠨ ᠭᠠᠷᠭᠠᠭᠠᠳ ᠲᠣᠭᠠᠯᠠᠵᠤ ᠪᠠᠢᠲᠠᠯᠠ ᠬᠠᠯᠳᠠᠷ ᠦᠨᠡᠭᠡ ᠬᠠᠵᠠᠭᠣ ᠳᠤ ᠨᠢ ᠢᠷᠡᠭᠡᠳ ᠬᠠᠯᠢᠶᠠᠵᠤ ᠪᠠᠢᠭᠠᠳ᠄
《ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠠᠬᠠ ᠳᠡᠭᠦᠦ ᠡ! ᠡᠢᠮᠦ ᠠᠷᠪᠢᠨ ᠮᠦᠩᠭᠦᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠢ ᠬᠠᠮᠢᠭᠠ ᠡᠴᠡ ᠣᠯᠪᠠ ᠲᠠ? ᠡᠭᠦᠨ ᠢ ᠶᠠᠭᠣ ᠬᠢᠶᠡ ᠭᠡᠵᠦ ᠪᠣᠳᠣᠵᠣ ᠪᠠᠢᠨᠠ ᠲᠠ?》ᠭᠡᠳ ᠭᠡᠨᠡᠳᠲᠡ ᠰᠣᠷᠠᠪᠠ᠂ ᠴᠣᠴᠢᠭᠰᠠᠨ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠬᠡᠨᠡᠳᠲᠡ ᠦᠰᠦᠷᠦᠨ ᠮᠣᠳᠣᠨ ᠦ ᠰᠠᠯᠠᠭᠠ ᠳᠤ ᠭᠠᠷᠴᠣ ᠰᠠᠭᠣᠭᠠᠳ᠄《ᠡᠨᠡ ᠪᠣᠯ ᠮᠢᠨᠣ ᠬᠦᠴᠦ ᠬᠦᠳᠡᠯᠮᠣᠷᠢ ᠪᠠᠷ ᠵᠢᠠᠨ ᠣᠯᠣᠭᠰᠠᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ! ᠬᠡᠨ ᠴᠣ ᠨᠠᠳᠠ ᠳᠤ ᠦᠭᠭᠦᠭᠰᠡᠨ ᠪᠢᠰᠢ᠂ ᠢᠳᠡᠬᠦ ᠠᠯᠢᠮᠠ ᠵᠢᠮᠢᠰ ᠬᠣᠪᠣᠷᠳᠠᠪᠠᠯ ᠣᠨᠳᠣᠣ ᠶᠠᠭᠤᠮᠠ ᠬᠣᠳᠠᠯᠳᠣᠨ ᠠᠪᠴᠣ ᠢᠳᠡᠨᠡ ᠪᠢ》ᠭᠡᠪᠡ᠃ ᠦᠨᠡᠭᠡ ᠬᠢᠳ ᠬᠢᠳ ᠬᠢᠳᠡᠯᠡ ᠭᠡᠳᠦ ᠬᠣᠰᠠᠷᠠᠩ ᠢᠨᠢᠶᠡᠭᠡᠳ᠄
《ᠬᠦᠴᠢ ᠬᠦᠳᠡᠯᠮᠦᠷᠢ ᠭᠠᠷᠭᠠᠭᠠᠳ ᠣᠯᠣᠭᠰᠠᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠴᠢᠨᠢ ᠡᠨᠡ ᠲᠠᠪᠣᠬᠠᠨ ᠣ᠋ᠣ? ᠬᠡᠷᠪᠡ ᠴᠢ ᠮᠢᠨᠣ ᠦᠭᠡ ᠵᠢ ᠢᠳᠡᠭᠡᠪᠡᠯ ᠬᠦᠴᠦ ᠬᠦᠳᠡᠯᠮᠦᠷᠢ ᠭᠠᠷᠭᠠᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠠᠷ ᠲᠠᠪᠣᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠢ ᠪᠢ ᠴᠢᠮᠡ ᠳᠤ ᠲᠠᠪᠣᠨ ᠮᠢᠩᠭᠠᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠪᠣᠯᠭᠠᠨ ᠲᠠᠷᠢᠭᠠᠳ ᠣᠷᠭᠣᠭᠣᠯᠵᠣ ᠴᠢᠳᠠᠨᠠ》ᠭᠡᠪᠡ᠃ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ᠄
《ᠦᠨᠡᠭᠡ ᠠᠬᠠ ᠦᠨᠡᠬᠡᠷ ᠦ᠋ᠦ?》ᠭᠡᠵᠦ ᠰᠣᠷᠠᠪᠠ᠂ ᠦᠨᠡᠭᠡ᠄
《ᠦᠨᠡᠬᠡᠷ ᠢᠲᠡᠭᠡᠬᠦ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ ᠨᠠᠮᠠ ᠵᠢ ᠳᠠᠭᠠᠭᠠᠳ ᠶᠠᠪᠣ᠂ ᠭᠣᠣᠯ ᠦᠨ ᠬᠦᠪᠡᠭᠡ ᠳᠤ ᠪᠠᠢᠭᠰᠠᠨ ᠠᠯᠲᠠᠨ ᠣᠯᠢᠶᠠᠰᠣᠨ ᠦ ᠢᠷᠣᠭᠠᠷ ᠲᠦ ᠪᠣᠯᠠᠭᠠᠳ ᠮᠠᠩᠭᠠᠳᠣᠷ ᠨᠢ ᠢᠷᠡᠭᠡᠳ ᠦᠵᠡᠭᠦᠯᠠ ᠲᠠᠪᠣᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠴᠢᠨᠢ ᠲᠠᠪᠣᠨ ᠮᠢᠩᠭᠠᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠪᠣᠯᠣᠭᠠᠳ ᠰᠠᠯᠠᠭᠠ ᠮᠦᠴᠢᠷ ᠨᠢ ᠣᠨᠵᠢᠭᠠᠳ ᠪᠠᠢᠨᠠ᠂ ᠬᠦᠴᠦ ᠬᠦᠯᠦᠰᠦ ᠭᠠᠷᠠᠭᠠᠭᠠᠳ ᠲᠠᠪᠣᠬᠠᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠣᠯᠣᠭᠰᠠᠨ ᠡᠴᠡ ᠬᠦᠴᠦ ᠬᠦᠯᠦᠰᠦ ᠦᠭᠡᠢ ᠲᠠᠪᠣᠨ ᠮᠢᠩᠭᠠᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠣᠯᠬᠣ ᠠᠷᠭᠠ ᠵᠢ ᠪᠢ ᠴᠢᠮᠡ ᠳᠤ ᠵᠢᠭᠠᠵᠤ ᠦᠭᠭᠦᠶᠡ》ᠭᠡᠪᠡ᠃ ᠬᠦᠴᠦ ᠬᠦᠯᠦᠰᠦ ᠦᠭᠡᠢ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠣᠯᠣᠨᠠ ᠭᠡᠳᠡᠭ ᠦᠭᠡ ᠵᠢ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠰᠣᠨᠣᠰᠣᠭᠠᠳ ᠪᠠᠶᠠᠷᠯᠠᠵᠤ᠄
《ᠵᠠ! ᠲᠡᠭᠡᠪᠡᠯ ᠠᠬᠠ ᠲᠠ ᠨᠠᠳᠠ ᠳᠤ ᠲᠡᠷᠡ ᠣᠯᠢᠶᠠᠨᠰᠦ ᠵᠢ ᠦᠵᠡᠭᠦᠯᠦᠭᠡᠳ ᠦᠭᠭᠦᠨᠡ ᠦ᠋ᠦ?》ᠭᠡᠪᠡ᠂ ᠦᠨᠡᠭᠡ᠄
《ᠪᠣᠯᠣᠨᠠ》 ᠭᠡᠵᠦ ᠬᠡᠯᠡᠭᠡᠳ ᠡᠮᠦᠨᠡ ᠨᠢ ᠣᠷᠣᠭᠠᠳ ᠭᠣᠪ ᠭᠣᠪ ᠬᠦᠶᠦᠪᠡ᠃ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠬᠣᠢᠨᠠ ᠡᠴᠡ ᠨᠢ ᠳᠠᠭᠠᠭᠰᠠᠭᠠᠷ ᠭᠣᠣᠯ ᠦᠨ ᠬᠦᠪᠡᠭᠡᠨ ᠳᠠᠬᠢ ᠪᠦᠳᠦᠭᠦᠨ ᠦᠨᠳᠦᠷ ᠰᠢᠷᠠ ᠣᠯᠢᠶᠠᠰᠣᠨ ᠦ ᠳᠣᠣᠷᠠ ᠢᠷᠡᠭᠦᠯᠡ᠂ ᠣᠯᠢᠶᠠᠰᠣᠨ ᠦ ᠣᠩᠭᠢ ᠡᠷᠬᠢᠭᠡᠳ ᠰᠠᠢᠬᠠᠨ ᠵᠦᠭᠡᠯᠡᠨ ᠳᠣᠷᠠᠭᠠᠨ ᠡᠯᠡᠰᠦ ᠪᠠᠢᠪᠠ᠃ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ᠄
《ᠡᠨᠡ ᠡᠯᠡᠰᠦᠨ ᠳᠡᠭᠡᠷᠡ ᠶᠠᠭᠤᠮᠠ ᠶᠠᠭᠠᠬᠢᠵᠣ ᠣᠷᠭᠣᠨᠠ?》ᠭᠡᠵᠦ ᠰᠣᠷᠠᠪᠠ᠂ ᠦᠨᠡᠭᠡ᠄《ᠡᠯᠡᠰᠦᠨ ᠳᠡᠭᠡᠷᠡ ᠶᠠᠭᠤᠮᠠ ᠣᠷᠭᠣᠬᠣ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ ᠣᠯᠢᠶᠠᠰᠣ ᠶᠠᠭᠠᠬᠢᠭᠠᠳ ᠣᠷᠭᠣᠪᠠ? ᠲᠦᠷᠭᠡᠨ ᠲᠠᠪᠣᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠵᠢᠠᠨ ᠪᠣᠯᠠᠭᠠᠳ ᠳᠡᠭᠡᠷᠡ ᠨᠢ ᠤᠰᠤ ᠠᠪᠴᠣ ᠢᠷᠡᠵᠣ ᠬᠢ!》ᠭᠡᠪᠡ᠂ ᠲᠡᠭᠡᠭᠡᠳ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠬᠡᠳᠦᠨ ᠪᠢᠲᠠᠭᠦᠦ ᠤᠰᠤ ᠠᠪᠴᠣ ᠢᠷᠡᠵᠦ ᠬᠢᠭᠰᠡᠨ ᠦ ᠬᠣᠢᠨᠠ ᠦᠨᠡᠭᠡ᠄
《ᠵᠠ! ᠮᠠᠩᠭᠠᠳᠣᠷ ᠨᠠᠷᠠᠨ ᠭᠠᠷᠣᠭᠰᠠᠨ ᠦ ᠳᠠᠷᠠᠭᠠ ᠢᠷᠡᠵᠦ ᠦᠵᠡ᠂ ᠲᠡᠷᠡ ᠴᠠᠭ ᠲᠦ ᠴᠢᠨᠦ ᠵᠣᠭᠣᠰ᠂ ᠲᠠᠪᠣᠨ ᠮᠢᠩᠭᠠᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠪᠣᠯᠣᠭᠠᠳ ᠣᠯᠢᠶᠠᠰᠣᠨ ᠡᠴᠡ ᠣᠨᠵᠢᠭᠠᠳ ᠪᠠᠢᠨᠠ》ᠭᠡᠪᠡ᠃ ᠮᠠᠩᠭᠠᠲᠣᠷ ᠨᠢ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠢᠷᠡᠭᠡᠳ ᠬᠠᠯᠢᠶᠠᠬᠤᠯᠠ ᠣᠯᠢᠶᠠᠰᠣᠨ ᠡᠴᠡ ᠣᠨᠵᠢᠭᠰᠠᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠴᠣ ᠦᠭᠡᠢ᠂ ᠣᠩᠭᠢ ᠳᠤ ᠨᠢ ᠪᠣᠯᠠᠭᠰᠠᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠨᠢ ᠴᠣ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠠᠢᠪᠠ᠃
ᠲᠡᠭᠡᠭᠡᠳ ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ ᠣᠯᠢᠶᠠᠰᠣᠨ ᠦ ᠣᠩᠭᠢ ᠳᠤ ᠣᠬᠢᠯᠠᠭᠠᠳ ᠰᠠᠭᠣᠵᠣ ᠪᠠᠢᠳᠠᠯᠠ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠢᠷᠭᠡᠨᠡ ᠠᠬᠠ ᠳᠡᠭᠦᠦ ᠨᠢ ᠨᠢᠰᠴᠦ ᠢᠷᠡᠭᠡᠳ ᠣᠴᠢᠷ ᠢ ᠰᠤᠷᠠᠭᠰᠠᠨ ᠳᠤ ᠦᠨᠡᠭᠡ ᠳᠤ ᠮᠡᠭᠡᠯᠡᠭᠳᠡᠭᠡᠳ ᠲᠠᠪᠣᠨ ᠮᠦᠩᠭᠦᠨ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠵᠢᠠᠨ ᠠᠯᠳᠠᠭᠰᠠᠨ ᠵᠢᠠᠨ ᠬᠡᠯᠡᠪᠡ᠃ ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ᠄
《ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠵᠢᠠᠨ ᠲᠣᠭᠠᠯᠠᠭᠰᠠᠭᠠᠷ ᠵᠠᠯᠢᠬᠠᠢ ᠦᠨᠡᠭᠡ ᠳᠤ ᠮᠡᠳᠡᠭᠳᠡᠪᠡ ᠦ᠋ᠦ ᠴᠢ? ᠵᠣᠪᠭᠣᠷᠢ ᠵᠦᠳᠡᠭᠦᠷᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠠᠷ ᠵᠣᠭᠣᠰ ᠣᠯᠣᠨᠠ ᠭᠡᠵᠦ ᠶᠠᠪᠣᠭᠰᠠᠭᠠᠷ ᠬᠣᠭᠣᠰᠣᠨ ᠬᠣᠴᠣᠷᠪᠠ ᠦ᠋ᠦ? ᠴᠢ ᠵᠣᠪᠠᠭᠣᠷᠢ ᠵᠦᠳᠡᠭᠦᠷᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠵᠢᠷᠭᠠᠨᠠ ᠪᠢ ᠭᠡᠵᠦ ᠪᠣᠳᠣᠭᠰᠠᠨ ᠬᠡᠢ ᠰᠠᠨᠠᠭᠠᠨ ᠦ ᠴᠢᠨᠢ ᠬᠣᠣᠷ ᠨᠢ ᠡᠨᠡ! ᠬᠣᠶᠠᠭᠤᠯᠠ ᠶᠠᠪᠣᠶᠠ᠂ ᠬᠠᠯᠲᠠᠷ ᠦᠨᠡᠭᠡ ᠲᠡᠢ ᠲᠠᠬᠢᠵᠣ ᠬᠠᠨᠢ ᠪᠢᠲᠡᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ!》 ᠭᠡᠪᠡ᠃
Сармагчин, хөхөлзэргэнэ, үнэг
Нэг уулны алим жимстэй салаад сармагчин хөхөлзэргэнэ хоёр ах дүү болоод амьдран сууж байж гэнэ. Сармагчин элдэв зүйлийн жимс олж идээд түүний ойрыг нь хурааж хөхөлзэргэнэдээ өгдөг гэнэ. Хөхөлзэргэнэ нь модноос модонд нисээд ямар газар аль модонд сайн амттай алим жимс байвал сармагчинд үзүүлж өгдөг гэнэ.
Ингээд хоёулаа таатай амьдраж байсаар сармагчинд хөхөлзэргэнэ хэлэж гэнэ:
"Одоо өвөл болох цаг боллоо, алим жимс ч багадана, чи илүүхэн алим жимс түүхээд бага сага мөнгө зоос хийж ав, юм ховордсон цагт худалдаж аваад идэхгүй үү? Би хамаагүй, надад жигүүртэй тул хаанаас боловч гэдэс гүзээгээ тэжээж чадна" гэв.
Сармагчин хөхөлзэргэний сайн санааг зөвтэй гэж үзээд илүүхэн алим жимс цуглуулаад таван мөнгөн зоос олсон санжээ гэнэ ээ. Үүндээ баярласан сармагчин тэр таван мөнгөн зоосоо дүрсэн газраасаа дахин дахин гаргаж ирээд өдрийн хэд хэд тоолдог гэнэ. Нэг өдөр хөхөлзэргэнэ:
"Ай, сармагчин! Олсон зоосоо үг дуунгүй нуугууд тавь! Төрсөн зоосоо дахин дахин тоолоод байж байтал чинь хар санаатай нэг нь үзвэл хулгайлж аваад явна! Хичээх хэрэгтэй" гэжээ. Хөхөлзэргэний хэлсэнийг зөв гэж бодсон сармагчин хэдэн өдөр төрж тайваад байсан боловч бас л санаа нь амрахгүйгээр тоолдог дур нь хөрөөд байж гэнэ.
Нэг өдөр хөхөлзэргэнэ холын ах дүүдээ явсны хойно сармагчин:
"Одоо надад үг хэлээд байдаг хүнгүй болов, нэг гаргаад хантал тоолж авья" гээд мөнгөн зоосоо гаргаад тоолж байдал халтар үнэг хажууд нь ирээд халиаж байгаад:
"Сармагчин ах дүү ээ! Ийм арвин мөнгөн зоосыг хаанаас олов та? Үүнийг юу хийе гэж бодож байна та?" гээд гэнт сурав, цочьсон сармагчин гэнт үсрэн модны салаад гарч суугаад: "Энэ бол миний хүрч хөдөлмөрөөрөө олсон зоос! Хэн ч надад өгсөн биш, идэх алим жимс ховордвол ондоо юм худалдан авч идэнэ би" гэв. Үнэг хид хид хийдэл гээд хусран инээгээд:
"Хүч хөдөлмөр гаргаад олсон зоос чинь энэ тавхан уу? Хэрвээ чи миний үгийг итгэвэл хүч хөдөлмөр гаргахгүйгээр таван зоосыг би чамд таван мянган зоос болгон дахиад ургуулж чадна" гэв. Сармагчин:
"Үнэг ах үнэхээр үү?" гэж сурав, үнэг:
"Үнэхээр итгэхгүй бол намайг дагаад яв, голын хөвөөд байсан алтан улиасны ёроолт булаад маргадар нь ирээд үзвэл таван зоос чинь таван мянган зоос болоод салаа мөчир нь унжаад байна, хүч хөлс гаргаад тавхан зоос олсоноос хүч хөлсгүй таван мянган зоос олох аргаг би чамд зааж өгье" гэв. Хүч хөлсгүй зоос олно гэдэг үгийг сармагчин сонсоод баярлаж:
"За! тэгвэл ах та надад тэр улиасыг үзүүлээд өгнө үү?" гэв, үнэг: "Болно" гэж хэлээд өмнө нь ороод гов гов гүйв. Сармагчин хойноос нь дагасаар голын хөвөөн дахь бүдүүн өндөр шар улиасны дор ирвэл, улиасны онги эргээд сайхан зөөлөн турган элс байв. Сармагчин:
"Энэ элсэн дээр юм яааж ургана?" гэж сурав, үнэг: "Элсэн дээр юм ургахгүй бол улиас яагаад ургав? Түргэн таван зоосоо булаад дээр нь ус авч ирж хий!" гэв, тэгээд сармагчин хэдэн битүү ус авч ирэж хийсний хойно үнэг:
"За! Маргадар нар гарсны дараа ирж үз, тэр цагт чиний зоос, таван мянган зоос болоод улиаснаас унжаад байна" гэв. Маргадар нь сармагчин ирээд халиахал улиаснаас унжсан зоос ч үгүй, онгид нь булсан зоос нь ч үгүй байв.
Тэгээд сармагчин улиасны онгид уйлаад сууж байтал хөхөлзэргэнэ ах дүү нь нисч ирээд учирыг сурсанд үнэгт мэхлэгдээд таван мөнгөн зоосоо алдсанаа хэлэв. Хөхөлзэргэнэ:
"Зоосоо тоолсоор зальхай үнэгэнд мэдэгдэв үү чи? Зовгор зүдүүргүйгээр зоос олно гэж явсаар хоосон хоцров уу? Чи зовгор зүдүүргүйгээр жаргана би гэж бодсон хий санааны чиний хор нь энэ! Хоёулаа явья, халтар үнэгтэй дахиж хань битгий бол!" гэв.
| ᠰᠠᠷᠮᠠᠭᠴᠢᠨ (sarmaɣčin) |
sarmagʧɪn сармагчин 【monkey】【猴子】 |
| ᠬᠦᠬᠦᠯᠵᠡᠷᠭᠡᠨᠡ (xöxölǰergen-e) |
xoxolʤergen хөхөлзэргэнэ 【blue warbler (some kind of bird)】【蓝莺 (一种鸟)】 |
| ᠦᠨᠡᠭᠡ (ünege) |
unəg үнэг 【fox】【狐狸】 |
| ᠰᠠᠨᠠᠭᠠ (salaɣ-a) |
sala: салаа 【branch, fork】【杈, 分枝】 |
| ᠡᠯᠳᠡᠪ (eldeb) |
əldəv элдэв 【all kinds of】【各种, 各样】 |
| ᠦᠷᠡ (ür-e) |
ur үр 【seed】【种, 种子】 |
| ᠬᠣᠷᠢᠶᠠᠬᠤ (xuriyaxu) |
xʊra:x хураах 【collect, gather】【收, 收集】 |
| ᠲᠠᠭᠠᠭᠠᠢ (taɣatai) |
ta:tæ: таатай 【agreeable, pleasant】【愉快, 舒适】 |
| ᠪᠠᠭᠠᠳᠠᠬᠤ (baɣadaxu) |
bagdǎx багадах 【be insufficient】【变少】 |
| ᠢᠯᠡᠭᠦᠬᠡᠨ (ilegüxen) |
ilu:xən илүүхэн 【more, extra】【较多】 |
| ᠪᠠᠭᠠ ᠰᠠᠭᠠ (baɣa saɣa) |
bag sag бага сага (注)(Note) 【a little bit】【少量】 |
| ᠬᠣᠪᠣᠷᠳᠠᠬᠤ (xobordaxu) |
xɔ̌vɔ̌rdɔ̌x ховордох 【run short】【变得稀少】 |
| ᠵᠢᠭᠦᠷ (ǰigür) |
ʤigu:r жигүүр 【wings】【翅膀】 |
| ᠭᠡᠳᠡᠰᠦ ᠭᠦᠵᠦᠭᠡ (gedesü güjege) |
gədə̌s guʤə̌: гэдэс гүзээ 【innards】【肠肚】 |
| ᠲᠡᠵᠢᠭᠡᠬᠦ (teǰigexü) |
təʤə:x тэжээх 【feed】【饲养】 |
To be continued
