||
ᠭᠠᠷ ᠲᠠᠷᠢᠬᠢ ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠪᠣᠯ ᠬᠦᠮᠣᠨ ᠤ ᠴᠢᠬᠣᠯᠠ ᠡᠷᠳᠡᠨᠢ ᠶᠣᠮ᠃ ᠭᠠᠷ ᠨᠢ ᠠᠵᠢᠯ ᠬᠢᠨᠡ᠂ ᠲᠠᠷᠢᠬᠢ ᠨᠢ ᠶᠠᠭᠤᠮᠠ ᠰᠡᠳᠬᠢᠨᠡ᠃
ᠭᠠᠷ ᠵᠢᠠᠨ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠭᠡᠳ ᠲᠠᠷᠢᠬᠢ ᠪᠠᠨ ᠬᠦᠳᠡᠯᠭᠡᠬᠦ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ ᠶᠠᠪᠣᠳᠠᠯ ᠣᠴᠢᠷ ᠢ ᠰᠠᠢᠬᠠᠨ ᠪᠡᠶᠡᠯᠡᠭᠦᠯᠵᠦ ᠳᠡᠢᠯᠬᠦ ᠦᠭᠡᠢ᠃ ᠲᠠᠷᠢᠬᠢ ᠪᠠᠨ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠭᠡᠳ ᠭᠠᠷ ᠵᠢᠠᠨ ᠵᠠᠷᠣᠬᠣ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ ᠶᠠᠮᠠᠷ ᠴᠣ ᠶᠠᠪᠣᠳᠠᠯ ᠢ ᠪᠦᠲᠦᠭᠡᠵᠦ ᠳᠡᠢᠯᠬᠦ ᠦᠭᠡᠢ᠃ ᠬᠠᠷᠢᠨ ᠭᠠᠷ ᠲᠠᠷᠢᠬᠢ ᠬᠣᠶᠠᠭᠤᠯᠠ ᠵᠢ ᠵᠠᠷᠭᠡ ᠪᠡᠷ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠪᠡᠯ ᠭᠠᠢᠬᠠᠮᠰᠢᠭᠲᠣ ᠡᠭᠦᠳᠦᠯᠲᠡ ᠵᠢ ᠪᠦᠲᠦᠭᠡᠵᠦ ᠴᠢᠳᠠᠨᠠ᠃
ᠠᠯᠢᠪᠠ ᠡᠭᠦᠳᠦᠯᠲᠡ ᠴᠦᠮ ᠬᠦᠳᠡᠯᠮᠦᠷᠢ ᠪᠡᠷ ᠪᠦᠲᠦᠳᠡᠭ᠃ ᠬᠦᠳᠡᠯᠮᠦᠷᠢ ᠪᠦᠬᠦᠨ ᠳᠤ ᠭᠠᠷ ᠲᠠᠷᠢᠬᠢ ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠢ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠪᠡᠷ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠬᠦ ᠬᠡᠷᠡᠭᠲᠡᠢ᠃ ᠭᠠᠷ ᠲᠠᠷᠢᠬᠢ ᠪᠣᠯ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠤ ᠴᠢᠬᠣᠯᠠ ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠡᠷᠳᠡᠨᠢ ᠪᠢᠯᠡ᠃︎
xuni: xɔjɪr ərdə̌n
gar tærx xɔjɪr bɔl xuni: ʧʊxǎl ərdə̌n jum gar n aʤɪl xi:nə:, tærx n jum sədgə̌nə:
gara:n xərə̌glə:d tærxa: xodǒlgǒxgui bɔl jabdǎl ʊʧɪri: sæ:xǎn bəjlu:lʤ di:lə̌xgui tærxa: xərə̌glə:d gara: ʤarǎxgui bɔl jamǎr ʧ jabdǎli: butə:x di:lə̌xgui xærɪn gar tærx xɔjʊ:li: ʤərgə:r xərə̌gə̌lbə̌l gæ:xǎmʃɪgt u:də̌lti: butə:ʤ ʧɪdǎna:
ælba: u:də̌lt ʧɔm xodǒlmǒro:r butdə̌g xodǒlmǒr buxə̌nd gar tærx xɔjɪri: ʤərgə:r xərə̌glə̌x xərə̌gte: gar tærx bɔl xuni: ʧʊxǎl xɔjɪr ərdə̌n bile:
Хүний хоёр эрдэнэ
Гар тархи бол хүний чухал эрдэнэ юм. Гар нь ажил хийнэ, тархи нь юум сэтгэнэ.
Гараа хэрэглээд тархиа хөдөлгөхгүй бол явдал учрыг сайхан биелуулэж дийлэхгүй. Тархиа хэрэглээд гараа зарахгүй бол ямар ч явдалыг бүтээж дийлэхгүй. Харин гар тархи хоёулыг зэргээр хэрэглэвэл гайхамшигт үүдэлтийг бүтээж чадна.
Аливаа үүдэлт цөм хөдөлмөрөөр бүтдэг. Хөдөлмөр бүхэнд гар тархи хоёрыг зэргээр хэрэглэх хэрэгтэй. Гар тархи бол хүний чухал хоёр эрдэнэ билээ.
| ᠬᠦᠮᠦᠨ (xömün ~ xömün) |
xun хүн 【person, human being】【人】 |
| ᠡᠷᠳᠡᠨᠢ (erdeni) |
ərdə̌n эрдэнэ 【jewel, gem, treasure】 【宝贝, 宝物】 |
| ᠭᠠᠷ (ɣar) |
gar гар 【hand】 【手】 |
| ᠲᠠᠷᠢᠬᠢ (tarixi) |
tærx тархи 【brain, intelligence】 【脑, 脑子】 |
| ᠴᠢᠬᠣᠯᠠ (čixula) |
ʧʊxǎl чухал 【important】 【重要】 |
| ᠠᠵᠢᠯ ᠬᠢᠬᠦ (aǰil xixü) |
aʤɪl xi:x ажил хийх 【to work】 【工作】 |
| ᠰᠡᠳᠬᠢᠬᠦ (sedxixü) |
sətgə̌x сэтгэх 【to think, reflect, ponder】 【思维, 思考, 思虑儿】 |
| ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠬᠦ (xereglexü) |
xərə̌glə̌x хэрэглэх 【to use】 【用, 使用, 应用】 |
| ᠬᠦᠳᠡᠯᠭᠡᠬᠦ (xödelgexü) |
xodǒlgǒx хөдөлгөх 【(causative of ᠬᠦᠳᠡᠯᠬᠦ)↓， to move】 【(ᠬᠦᠳᠡᠯᠬᠦ的使动态)↓, 动, 发动, 起动 】 |
| ᠬᠦᠳᠡᠯᠬᠦ (xödelxü) |
xodlǒx өдлөх 【to move】 【移动】 |
| ᠶᠠᠪᠣᠳᠠᠯ ᠣᠴᠢᠷ (yabudal učir) |
jabdǎl ʊʧɪr явдал учир 【business, affair, matter】 【事情, 事件】 |
| ᠪᠡᠶᠡᠯᠡᠦᠯᠱᠦ (beyelügülxü) |
bəjlu:lə̌x биелүүлэх 【to fulfil, accomplish, carry out】 【完成, 实现 (ᠪᠡᠶᠡᠯᠡᠱᠦ 的使动态)】 |
| ᠳᠡᠢᠯᠬᠦ (deilxü) |
di:lə̌x дийлэх 【to be able to】 【能够, 胜任, 做得住】 (注)(Note) |
| ᠵᠠᠷᠣᠬᠤ (ǰaruxu) |
ʤarǎx зарах 【to employ, to use】 【用, 使用】 |
| ᠪᠦᠲᠦᠭᠡᠬᠦ (bütügexü ~ bötögexü) |
butə:x ~ boto:x бүтээх 【to make, produce, accomplish, carry out】 【创, 创造, 创作, 做成, 做出, 完成, 实现】 |
| ᠬᠠᠷᠢᠨ (xarin) |
xærɪn харин 【but, however, on the contrary】 【可是, 而是, 却】 |
| ᠬᠣᠶᠠᠭᠤᠯᠠ (xoyaɣula) |
xɔjʊ:l хоёул 【the two, together】 【两个, 两个一起】 |
| ᠵᠡᠷᠭᠡ (ǰerge) |
ʤirə̌g зэрэг 【simultaneously, together】 【你 (宾格)】 |
| ᠭᠠᠢᠬᠠᠮᠰᠢᠭᠲᠣ (ɣaixamsiɣtu) |
gæ:xǎmʃɪgt гайхамшигт 【remarkably, wonderfully】 【出奇的, 奇妙的】 |
| ᠡᠭᠦᠳᠦᠯᠲᠡ (egüdülte) |
u:də̌lt үүдэлт 【invention】 【发明, 创造, 创举】 (注)(Note) |
| ᠠᠯᠢᠪᠠ (aliba) |
ælba: аливаа 【all】 【所有, 一切】 |
| ᠴᠦᠮ (čöm) |
ʧom цөм 【all, everything, completely】 【都, 全】 |
| ᠬᠦᠳᠡᠯᠮᠦᠷᠢ (xödelmüri) |
xodǒlmǒr хөдөлмөр 【labour】 【劳动】 |
| ᠪᠦᠲᠦᠬᠦ (bütüxü ~ bötöxü) |
butə̌x ~ botǒx бүтэх 【to be performed, fulfilled, materialise】 【成, 成功, 完成】 |
| ᠪᠦᠬᠦᠨ (büxün ~ böxön) |
buxə̌n ~ boxǒn бүхэн 【whole, entire, all】 【全᠂, 全部, 全体】 |
| ᠪᠢᠯᠡ (bile) |
bile: ~ bil билээ 【question desiring confirmation】 【来着】 |
| ᠳᠡᠢᠯᠬᠦ | The basic meaning of ᠳᠡᠢᠯᠬᠦ di:lə̌x /
дийлэх is 'to conquer, defeat, vanquish', but in IM it is also used to mean 'to be able to', similar in meaning to ᠴᠢᠳᠠᠬᠤ ʧɪdǎx /
чадах.
ᠳᠡᠢᠯᠬᠦ di:lə̌x дийлэх 的本来的意思是“克服、征服” 。在内蒙也用于“可以，能”的意思，接近 ᠴᠢᠳᠠᠬᠤ ʧɪdǎx чадах。 (回去) (Back) |
| ᠡᠭᠦᠳᠦᠯᠲᠡ | The term ᠡᠭᠦᠳᠦᠯᠲᠡ u:də̌lt /
үүдэлт is not found in M dictionaries. The nearest to it is ᠡᠭᠦᠳᠥᠯ u:də̌l /
үүдэл, which means 'beginning' (although the more common variant is ᠡᠭᠦᠰᠦᠯ u:sə̌l /
үүсэл). The normal M word for 'invention' is ᠨᠡᠭᠡᠭᠡᠯᠲᠡ nə:lt /
нээлт.
蒙古国的字典没有ᠡᠭᠦᠳᠦᠯᠲᠡ u:də̌lt үүдэлт 这个词。类似的词有 ᠡᠭᠦᠳᠥᠯ u:də̌l үүдэл，意思为“开始、开头、开端”（但是 ᠡᠭᠦᠰᠦᠯ u:sə̌l үүсэл更常见）。在蒙古国，等于“发明”的词是 ᠨᠡᠭᠡᠭᠡᠯᠲᠡ nə:lt нээлт。 (回去) (Back) |
