||
ᠬᠡᠷᠢᠶᠡ᠂ ᠭᠠᠯᠠᠭᠣ ᠵᠢ ᠳᠠᠭᠣᠷᠢᠶᠠᠭᠰᠠᠨ ᠨᠢ
ᠨᠢᠭᠡᠨ ᠬᠡᠷᠢᠶᠡ ᠣᠯᠠᠢ ᠡᠷᠢᠬᠦ ᠪᠡᠷ ᠨᠢᠰᠦᠨ ᠶᠠᠪᠣᠵᠠᠢ᠃ ᠬᠡᠷᠢᠶᠡ ᠨᠠᠭᠣᠷ ᠦᠨ ᠬᠣᠯᠣᠰᠣᠨ ᠳᠤ ᠬᠦᠷᠬᠦ ᠳᠤ ᠭᠠᠯᠠᠭᠣ ᠨᠣᠭᠣᠣᠨ ᠦᠨᠳᠡᠭᠡ ᠲᠠᠷᠣᠵᠣ ᠦᠷᠡ ᠵᠣᠯᠵᠠᠭᠠ ᠪᠠᠨ ᠦᠰᠬᠡᠨ ᠠᠮᠢᠳᠣᠷᠠᠵᠤ ᠪᠠᠢᠪᠠ᠃ ᠬᠡᠷᠢᠶᠡ ᠭᠠᠯᠠᠭᠣ ᠨᠣᠭᠣᠣᠨ ᠢ ᠦᠵᠡᠬᠡᠳ ᠲᠣᠩ ᠪᠠᠬᠷᠠᠬᠪᠠ ᠭᠡᠨᠠ᠃
ᠲᠡᠭᠡᠭᠡᠳ ᠬᠡᠷᠢᠶᠡ ᠦᠪᠡᠷ ᠦᠨ ᠲᠡᠷᠡ ᠬᠦ ᠦᠨᠳᠦᠷ ᠮᠣᠳᠣᠨ ᠦ ᠰᠠᠯᠠᠭᠠᠨ ᠳᠡᠭᠡᠷᠡ ᠦᠨᠦᠴᠢᠨ ᠭᠠᠭᠴᠠᠭᠠᠷ ᠠᠮᠢᠳᠣᠷᠠᠳᠠᠭ ᠲᠡᠨᠦᠭᠦᠯ ᠠᠮᠢᠳᠣᠷᠠᠯ ᠵᠢᠠᠨ ᠲᠡᠭᠦᠰᠬᠡᠵᠦ᠂ ᠦᠳᠬᠡᠨ ᠵᠣᠵᠠᠭᠠᠨ ᠬᠣᠯᠣᠰᠣ ᠲᠠᠢ ᠨᠠᠭᠣᠷ ᠲᠣ ᠢᠷᠡᠵᠦ ᠠᠮᠢᠳᠣᠷᠠᠬᠤ ᠪᠠᠷ ᠪᠣᠯᠪᠠ᠃ ᠭᠡᠲᠡᠯᠡ ᠬᠡᠷᠢᠶᠡ ᠶᠡᠷᠦ ᠡᠴᠡ ᠨᠠᠭᠣᠷ ᠲᠣ ᠠᠮᠢᠳᠣᠷᠠᠵᠤ ᠦᠵᠡᠭᠡ ᠦᠭᠡᠢ ᠲᠣᠯᠠ ᠣᠷᠭᠣᠭᠠ ᠬᠣᠯᠣᠰᠣᠨ ᠳᠡᠭᠡᠷᠡ ᠲᠣᠭᠲᠠᠵᠤ ᠴᠢᠳᠠᠭᠰᠠᠨ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠡᠷ ᠨᠠᠭᠣᠷ ᠤᠨ ᠤᠰᠤᠨ ᠳᠤ ᠣᠨᠠᠵᠤ᠂ ᠰᠠᠪᠠᠵᠤ ᠳᠠᠪᠢᠭ᠌ᠰᠡᠭᠡᠷ ᠴᠠᠴᠠᠵᠤ ᠦᠬᠦᠭᠰᠡᠨ ᠭᠡᠨᠡ᠃⤵︎
xərə:, galʊ:gi: dʊ:riasǎn n
nɘgə̌n xərə: ʊlæ: ərə̌xə:r nisə̌n jabʤæ: xərə: nʊ:ri:n xʊlsǎnd xurxə̌d galʊ:nʊ:d ondǒg darʤ ur ʤʊlʤǎga:n osgǒn æmdrǎʤ bæ:na: xərə: galʊ:nʊ:di: uʤəxə̌d tʊŋ baxrǎxǎb gənə:
təgə:d xərə: o:ri:n tərxu: ondǒr mɔdni: sala:n də:r onʧin ganʧa:r æmdǎrdǎg tənu:l æmdrǎla:n togsǒʤ, otgǒn ʤʊʤa:n xʊlstæ: nʊ:rt irə̌ʤ æmdrǎxa:r bɔlɔ̌b gətə̌l xərə: joro:s nʊ:rt æmdrǎʤ uʤə:gui tʊl ʊrga: xʊlsǎn də:r tɔgtɔ̌gʤ ʧɪdsǎnguigə:r nʊ:ri:n ʊsǎnd ʊnǎʤ, sabʤ dəbsə:r ʧaʧǎʤ uxsə̌n gɘnɘ:
Хэрээ, галууг дууриасан нь
Нэгэн хэрээ улай эрхээр нисэн явжээ. Хэрээ нуурын хулсанд хүрэхэд галуунууд өндөг дарж үр зулзагаа өсгөн амьдраж байв. Хэрээ галуунуудыг үзээд тун бахархав гэнэ ээ.
Тэгээд хэрээ өөрийн тэрхүү өндөр модны салаан дээр өнчин ганцаар амьдардаг тэнүүл амьдралаа төгсгөж, өтгөн зузаан хулстай нуурт ирэж амьдрахаар болов. Гэтэл хэрээ ерөөс нуурт амьдраж үзээгүй тул ургаа хулсан дээр тогтож чадсангүйгээр нуурын усанд унаж, саваж дэвсээр цацаж үхсэн гэнэ ээ.
| ᠬᠡᠷᠢᠶᠡ (xeriy-e) |
xərə: хэрээ 【crow】 【乌鸦】 |
| ᠭᠣᠠᠯᠠᠭᠤ (ɣalaɣu) |
galʊ: галуу (注)(Note) 【goose】【雁】 |
| ᠳᠠᠭᠤᠷᠢᠶᠠᠬᠤ (daɣuriyaxu) |
dʊ:rɪjax ~ dʊ:ra:x дууриах 【to take as an example or model, imitate】【效, 效法, 效仿, 模仿, 仿照】 |
| ᠤᠯᠠᠢ (ulai) |
ʊlæ: улай 【carrion, corpse of an animal】【血尸, 血体】 |
| ᠡᠷᠢᠬᠦ (erixü) |
ərə̌x эрэх 【to search for, look for】【寻, 找, 寻找】 |
| ᠨᠢᠰᠬᠦ (nisxü) |
nisə̌x нисэх 【to fly】 【飞】 |
| ᠨᠠᠭᠤᠷ (naɣur) |
nʊ:r нуур 【lake, pond】【湖, 泊, 沼, 池】 |
| ᠬᠤᠯᠤᠰᠤ (xulusu) |
xʊls хулс 【rush, reed, bamboo】【芦苇, 竹】 |
| ᠬᠦᠷᠬᠦ (xürxü) |
xurə̌x хүрэх 【to reach, arrive at】【到, 达到】 |
| ᠥᠨᠳᠡᠭᠡ (öndege) |
ondǒg өндөг 【egg】【蛋, 卵】 |
| ᠳᠠᠷᠤᠬᠤ (daruxu) |
darǎx дарах 【to sit on (an egg), press, squeeze】【孵(卵), 压, 摁, 镇】 |
| ᠦᠷᠡ (ur-e) |
ur үр 【descendants】【子孙】 |
| ᠵᠤᠯᠵᠠᠭᠠ (ǰulǰaɣ-a) |
ʤʊlʤɪg зулзага 【fledgling, chick】【崽, 皱, 小鸟, 幼鸟】 |
| ᠥᠰᠬᠡᠬᠦ (ösxexü) |
osgǒx өсгөх 【(causative of ᠦᠰᠬᠦ)↓, to raise】【(ᠦᠰᠬᠦ 的使动态)↓, 培养, 培育】 |
| ᠥᠰᠬᠦ (ösxü) |
osǒx өсөх 【to grow, increase】【长, 发育】 |
| ᠠᠮᠢᠳᠤᠷᠠᠬᠤ (amiduraxu) |
æmdrǎx амьдрах 【to live, be alive】【生活, 生存, 过活】 |
| ᠦᠵᠡᠬᠦ (uǰexü) |
uʤix үзэх 【to see】【看, 瞧】 |
| ᠲᠣᠩ (tung ~ tong) |
tʊŋ ~ tɔŋ тун, тон 【very, extremely】【很, 非常】 |
| ᠪᠠᠬᠠᠷᠬᠠᠬᠤ (baxarxaxu) |
baxǎrxǎx бахархах (注)(Note) 【to envy, to be proud of】【羡慕, 爱慕; 自豪】 |
| ᠲᠡᠭᠡᠭᠡᠳ (tegeged) |
təgə:d тэгээд 【thereupon, then】【然后, 以后】 |
| ᠥᠪᠡᠷ (öber) |
o:r өөр 【self, own】【自己, 本身】 |
| ᠲᠡᠷᠡ ᠬᠦ (tere xü) |
tərxu: тэрхүү 【the same, that very same】【正是那个】 |
| ᠥᠨᠳᠤᠷ (öndür) |
ondǒr өндөр 【high】【高】 |
| ᠮᠣᠳᠣ (modo) |
mɔd мод 【tree】【树】 |
| ᠰᠠᠯᠠᠭᠠ (salaɣ-a) |
sala: салаа 【branch, limb】【杈, 分枝, 枝杈】 |
| ᠳᠡᠭᠡᠷᠡ (deger-e) |
də:r дээр 【on】【上边】 |
| ᠥᠨᠥᠴᠢᠨ (önöčin) |
onʧin өнчин 【single, solitary】【孤, 孤单的, 孤独的】 |
| ᠭᠠᠭᠴᠠᠭᠠᠷ (ɣaɣčaɣar) |
ganʧa:r ~ gagʧa:r ганцаар 【solitarily】【单独地, 独自地】 |
| ᠲᠡᠨᠦᠭᠦᠯ (tenügül) |
tənu:l тэнүүл 【roaming, wandering】【流浪的, 漂泊的】 |
| ᠠᠮᠢᠳᠤᠷᠠᠯ (amidural) |
æmdrǎl амьдрал 【life, existence, livelihood】【生活, 生计】 |
| ᠲᠡᠭᠦᠰᠬᠡᠬᠦ (tegüsxexü) |
togsgǒx төгсгөх 【to end, finish, complete】【结束, 终结】 |
| ᠥᠳᠬᠠᠨ (ödxen) |
otgǒn өтгөн 【dense】【密, 茂密】 |
| ᠵᠤᠵᠠᠭᠠᠨ (ǰuǰaɣan) |
ʤʊʤa:n зузаан 【thick】【厚】 |
| ᠪᠣᠯᠬᠤ (bolxu) |
bɔlɔ̌x болох 【to become】【成为】 |
| ᠭᠡᠲᠡᠯᠡ (getel-e) |
gətə̌l гэтэл 【but】【但, 但是】 |
| ᠶᠡᠷᠦ ᠡᠴᠡ (yerü eče) |
joro:s ерөөс 【generally, in general】【从来, 本来, 向来】 |
| ᠲᠤᠯᠠ (tula) |
tʊl тул 【for, for the sake of, in consequence of】【由于, 为了】 |
| ᠤᠷᠭᠤᠭᠠ (urɣuɣ-a) |
ʊrga: ургаа 【growing】【长着的, 活着的】 |
| ᠲᠣᠭᠲᠠᠬᠤ (toɣtaxu) |
tɔgtɔ̌x тогтох 【to settle, become stable】【固定】 |
| ᠴᠢᠳᠠᠬᠤ (čidaxu) |
ʧɪdǎx чадах 【to be able】【能, 可以】 |
| ᠤᠨᠠᠬᠤ (unaxu) |
ʊnǎx унах 【to fall】【摔, 掉, 落】 |
| ᠰᠠᠪᠠᠬᠤ (sabaxu) |
sabǎx савах 【to flog, beat】【拍打】 |
| ᠳᠡᠪᠢᠬᠦ (debixü) |
dəbə̌x дэвэх 【to flap the wings】【扇, 振翅】 |
| ᠴᠠᠴᠠᠬᠤ (čačaxu) |
ʧаʧǎx цацах 【to drown】【淹】 |
| ᠦᠬᠦᠬᠦ (üxüxü) |
uxə̌x үхэх 【to die】【死, 死亡】 |
| ᠭᠠᠯᠠᠭᠣ | Chinese distinguishes clearly between 鹅 (domestic goose) and 雁 (wild goose) while English and Mongolian do not. Chinese speakers do not always realise that they are essentially the same bird and that галуу refers to both types. ᠭᠠᠯᠠᠭᠣ ᠨᠣᠭᠣᠳgalʊ:nʊ:d / галуунууд is the plural of ᠭᠠᠯᠠᠭᠣгалуу. (回去) (Back) |
| ᠪᠠᠬᠠᠷᠬᠠᠬᠤ | In IM, ᠪᠠᠬᠠᠷᠬᠠᠬᠤ baxǎrxǎx / бахархах means either 'to envy' or 'to be proud of'. In M, it is used only in the meaning 'to be proud of'. The normal word for 'to envy' in M is ᠠᠲᠠᠭᠠᠷᠬᠠᠬᠤata:rxǎx / атаархах (in IM meaning 'to be jealous of'.) (回去) (Back) |
