Home首页 / Previous上一个 / Next下一个
||envelope
Mongolian language directory

各种蒙文文章: 01Miscellaneous Mongolian Reading: 02

Mongolian script does not work properly on all systems or browsers. It may help to download Mongolian White Font. 有的系统和浏览器老蒙文文字显示不对。如果有问题的话,下载一下蒙古文白体

A story that first appeared in the U.S. in October 2008 was taken up in China in September 2014. The Mongolian edition of people.com.cn finally ran it in May 2015. Can also be found here (the probable source).在美国这条新闻是2008年发布的,在中国到2014年10月才见报。蒙文人民网今年5月份才登。原来的来源也许是这个蒙古的网站

1. Mongol Bichig1. 老蒙文

      

ᠬᠦᠮᠦᠰ 39 ᠨᠠᠰᠣᠨ ᠳᠠᠭᠠᠨ ᠬᠦᠭᠰᠢᠷᠠᠵᠤ ᠡᠬᠢᠯᠡᠳᠡᠭ

ᠡᠨᠡ ᠲᠣᠭ᠎ᠠ ᠡᠷᠳᠡᠮᠳᠡᠳ ᠦᠨ ᠦᠵᠡᠵᠦ ᠪᠠᠢᠬᠣ ᠪᠠᠷ ᠬᠦᠢᠰᠦ᠂ ᠪᠡᠶ᠎ᠠ ᠵᠢᠨ ᠵᠢᠩ᠂ ᠠᠮᠢᠳᠣᠷᠠᠯ ᠦᠨ ᠬᠡᠪ miyagᠲᠠᠢ ᠣᠬᠲᠣ ᠬᠠᠮᠢᠶᠠᠳᠠᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠭᠡᠨ᠎ᠡ᠃ ᠺᠠᠯᠢᠹᠣᠷᠨᠢᠶ᠎ᠠ ᠵᠢᠨ ᠶᠡᠬᠡ ᠰᠣᠷᠭᠠᠭᠣᠯᠢ ᠵᠢᠨ ᠳᠡᠷᠭᠡᠳᠡᠬᠢ ᠮᠡᠳᠡᠷᠡᠯ ᠰᠣᠳᠣᠯᠣᠯ᠂ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠦ ᠵᠠᠩ ᠦᠢᠯᠡ ᠵᠢᠨ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠯᠡᠩ ᠦᠨ ᠡᠷᠳᠡᠮᠳᠡᠳ 23-80 ᠨᠠᠰᠣᠨ ᠦ ᠡᠷᠡᠴᠣᠳ ᠳᠣᠮᠳᠠ ᠲᠣᠷᠰᠢᠯᠲᠠ ᠶᠠᠪᠣᠭᠣᠯᠣᠭᠠᠳ ᠬᠦᠭᠰᠢᠷᠡᠯᠲᠡ ᠴᠣᠬᠣᠮ ᠬᠡᠵᠢᠶ᠎ᠡ ᠶᠠᠪᠣᠬᠲᠠᠵᠤ ᠡᠬᠢᠯᠡᠳᠡᠭ ᠢ ᠣᠯᠵᠣ ᠮᠡᠳᠡᠵᠡᠢ᠃ ᠲᠡᠳᠡᠨ ᠦ ᠦᠵᠡᠵᠦ ᠪᠠᠢᠬᠣ ᠪᠡᠷ ᠬᠦᠭᠰᠢᠷᠡᠯᠲᠡ 39 ᠨᠠᠰᠣᠨ ᠳᠤ ᠡᠬᠢᠯᠡᠳᠡᠭ ᠪᠠᠢᠨ᠎ᠠ᠃ ᠲᠡᠷᠡ ᠦᠶ᠎ᠡ ᠳᠤ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠦ ᠪᠣᠯᠪᠠᠰᠣᠷᠠᠭᠣᠯᠳᠠᠭ ᠮᠢᠧᠯᠢᠨ ᠭᠡᠭᠴᠢ ᠪᠣᠳᠠᠰ ᠦᠨ ᠳᠠᠭ᠎ᠠ ᠪᠠᠭᠣᠷᠠᠳᠠᠭ ᠠᠵᠢ᠃

ᠮᠢᠧᠯᠢᠨ ᠭᠡᠳᠡᠭ ᠨᠢ ᠮᠡᠳᠡᠷᠡᠯ ᠦᠨ ᠡᠳ᠋ ᠡᠰ ᠤᠳ ᠢ ᠲᠠᠭ᠎ᠠ ᠦᠭᠡᠢ ᠨᠦᠯᠦᠭᠡᠯᠡᠯ ᠡᠴᠡ ᠬᠠᠮᠠᠭᠠᠯᠠᠳᠠᠭ ᠪᠣᠳᠠᠰ ᠵᠣᠮ᠃ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠦ ᠪᠡᠶ᠎ᠡ ᠮᠠᠬᠠᠪᠣᠳ ᠲᠦ ᠳᠡᠭᠦᠨ ᠦ ᠲᠣᠭ᠎ᠠ ᠬᠡᠮᠵᠢᠶ᠎ᠡ ᠪᠠᠭᠠᠰᠪᠠᠯ ᠣᠭᠣᠷᠠᠭ ᠲᠠᠷᠢᠬᠢᠨ ᠦ ᠦᠢᠯᠡ ᠠᠵᠢᠯᠯᠠᠭ᠎ᠠ᠂ ᠵᠢᠷᠦᠬᠡᠨ ᠦ ᠠᠵᠢᠯᠯᠠᠭ᠎ᠠ ᠮᠠᠭᠣᠳᠠᠬᠤ ᠲᠡᠳᠣᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠬᠦᠯ᠂ ᠭᠠᠷ ᠦᠨ ᠴᠢᠩᠭ᠎ᠠ ᠪᠠᠢᠳᠠᠯ ᠰᠣᠯᠠᠷᠠᠵᠤ᠂ ᠪᠦᠯᠴᠢᠩ ᠰᠢᠷᠪᠣᠰᠣ ᠵᠢᠨ ᠣᠶᠠᠨ ᠴᠢᠨᠠᠷ ᠠᠯᠳᠠᠭᠳᠠᠳᠠᠭ ᠪᠠᠢᠨ᠎ᠠ᠃ ᠮᠦᠨ ᠮᠢᠧᠯᠢᠨ ᠦ ᠲᠠᠪᠬᠣᠷᠠᠭ᠎ᠠ ᠰᠣᠯᠠᠷᠠᠭᠰᠠᠨ ᠵᠢᠡᠷ ᠮᠠᠷᠲᠠᠮᠠᠬᠠᠢ ᠪᠣᠯᠵᠣ ᠡᠬᠢᠯᠡᠨ᠎ᠡ᠃ ᠡᠨᠡ ᠪᠦᠬᠦ ᠥᠢᠯᠡ ᠶᠠᠪᠣᠴᠠ ᠨᠣᠭᠣᠳ ᠡᠷᠭᠢᠵᠦ ᠪᠣᠴᠠᠯᠲᠠ ᠦᠭᠡᠢ ᠶᠠᠪᠣᠭᠲᠠᠵᠤ ᠡᠬᠢᠯᠡᠳᠡᠭ ᠭᠡᠨ᠎ᠡ᠃

ᠭᠡᠬᠦ ᠳᠡᠭᠡᠨ ᠪᠦᠬᠦ ᠡᠷᠳᠡᠮᠳᠡᠳ ᠢᠩᠭᠢᠵᠦ ᠪᠣᠳᠣᠳᠠᠭ ᠦᠭᠡᠢ ᠠᠵᠢ᠃ ᠵᠠᠷᠢᠮ ᠨᠢ ᠲᠡᠭᠡᠪᠡᠯ ᠶᠠᠭᠠᠭᠢᠭᠠᠳ ᠡᠮᠡᠭᠳᠡᠢᠴᠦᠳ ᠡᠷᠡᠴᠦᠳ ᠡᠴᠡ ᠣᠷᠲᠣ ᠣᠳᠠᠭᠠᠨ ᠠᠮᠢᠳᠣᠷᠠᠳᠠᠭ᠂ ᠦᠬᠡᠷ᠎ᠡ ᠣᠷᠴᠢᠨ ᠨᠦᠭᠦᠴᠡᠯ ᠳᠤ ᠪᠠᠢᠭ᠎ᠠ ᠬᠦᠮᠦᠰ ᠶᠠᠭᠠᠭᠢᠭᠠᠳ ᠶᠠᠩᠵᠦ ᠪᠦᠷᠢ ᠪᠡᠷ ᠬᠦᠭᠰᠢᠷᠡᠳᠡᠭ ᠪᠣᠢ ᠬᠡᠮᠡᠨ ᠭᠠᠢᠬᠠᠳᠠᠭ ᠪᠢᠯᠡ᠃ ᠡᠭᠦᠨ ᠦ ᠲᠣᠬᠠᠢ ᠰᠣᠳᠣᠯᠣᠯ ᠦᠷᠭᠦᠯᠵᠢᠯᠡᠨ ᠶᠠᠪᠣᠭᠳᠠᠬᠤ ᠪᠥᠯᠥᠨ᠎ᠠ᠃

ᠠᠷᠠᠳ ᠦᠨ ᠰᠦᠯᠵᠡᠶ᠎ᠡ ᠡᠴᠡ ᠰᠢᠯᠵᠢᠭᠦᠯᠦᠨ ᠨᠠᠢᠳᠠᠯᠪᠠ

2. Cyrillic2. 新蒙文

Хүмүүс 39 насандаа хөгширч эхэлдэг

Энэ тоо эрдэмтдийн үзэж байхаар хүйс, биеийн жин, амьдралын хэв маягтай огт хамаадахгүй гэнэ. Калифорнийн эх сургуулийн дэрэгдэх мэдрэл судлал, хүний зан үйлийн хүрээлнийн эрдэмтэн 23-80 насны эрчүүд дунд туршилт явуулаад хөгшрөлт чухам хэзээ явагдаж эхэлдэгийг олж мэджээ. Тэдний үзэж байхаар хөгшрөлт 39 насанд эхэлдэг байна. Тэр үед, хүний боловсруулдаг миелин гэгч бодисын тоо буурдаг ажээ.

Миелин гэдэг нь мэдрэлийн эд эсуудийг таагүй нөлөөлөлөөс хамгаалдаг бодис юм. Хүний бие махбодод түүний тоо хэмжээ багасвал уураг тархины үйл ажиллагаа, зүрхний ажиллагаа муудах төдийгүй хөл, гарын чанга байдал сулраж, булчин шөрвсний уян чанар алдагддаг байна. Мөн миелины давхарга суларснаар мартамхай болж эхэлнэ. Энэ бүх үйл явчнууд эргэж буцалтгүй явагдаж эхэлдэг гэнэ.

Гэхдээ бүх эрдэмтэн ингэж боддоггүй ажээ. Зарим нь тэгвэл яагаад эмэгтэйчүүд эрчүүдээс урт удаан амьдардаг, өөр орчин нөхцөлд байгаа хүмүүс яагаад янз бүрээр хөгширдөг вэ хэмээн гайхдаг билээ. Үүний тухай судрал үргэлжлэн явагдах болно.

Ардын Сүлжээгээс шилжүүлэн нийтлэв


3. 词汇 3. Vocab 語彙

ᠬᠦᠭᠰᠢᠷᠠᠬᠦ
(xögsirexü)
xogʃrǒx
хөгшрөх
【to age, grow old】【老, 衰老, 变老】
ᠡᠬᠢᠯᠡᠬᠦ
(exilexü)
əxlə̌x
эхлэх
【to begin】【开头, 开始】
ᠲᠣᠭ᠎ᠠ
(toɣ-a)
tɔ:
тоо
【number】【数, 数目】
ᠡᠷᠳᠡᠮᠲᠡᠨ
(erdemten)
ərdə̌mtə̌n
эрдэмтэн
【researcher, scholar】【学者】
ᠬᠦᠢᠰᠦ
(xüisü)
xuis
хүйс
【sex, gender】【性, 性别】
ᠪᠡᠶ᠎ᠡ ᠵᠢᠨ ᠵᠢᠩ
(bey-e yin ǰing)
bəji:n ʤiŋ
биеийн жин
【weight】【体重】
ᠠᠮᠢᠳᠣᠷᠠᠯ ᠦᠨ ᠬᠡᠪ mayig
(amidural un xeb mayiɣ)
æmdrǎli:n xəb majɪg
амьдралын хэв маяг
【lifestyle】【生活方式】
ᠣᠭᠲᠣ
(oɣto)
ɔgt
огт
【completely, absolutely】【绝对, 断然, 完全】
ᠬᠠᠮᠢᠶᠠᠳᠠᠬᠤ
(xamiyadaxu)
xama:dǎx
хамаадах
【to have to do with】【附属, 从属】
ᠺᠠᠯᠢᠹᠣᠷᠨᠢᠶ᠎ᠠ
(kaliforniy-a)
kalifornija
Калифорни
【California】【加利福尼亚州】
ᠺᠠᠯᠢᠹᠣᠷᠨᠢᠶ᠎ᠠ ᠵᠢᠨ
(kaliforniy-a yin)
kalifornijagin
Калифорнийн (注)(Note)
【Californian】【加利福尼亚的】
ᠳᠡᠷᠭᠡᠳᠡᠬᠢ
(dergedexi)
dərə̌gdə̌x
дэргэдэх
【beside, under (jurisdiction of) 】【旁边的, 下面的】
ᠮᠡᠳᠡᠷᠡᠯ ᠰᠣᠳᠣᠷᠣᠯ
(mederel sudurul)
mədrə̌l sʊdrǎl
мэдрэл судлал
【neurology】【神经学】
ᠵᠠᠩ ᠦᠢᠯᠡ
(ǰang üile)
ʤaŋ uil
зан үйл
【behaviour?】【行为?】
ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠯᠡᠩ
(xüriyeleng)
xurə:lə̌ŋ
хүрээлэн
【institute】【院】
ᠡᠷᠡᠴᠦᠳ
(erečüd)
ərʧu:d
эрчүүд
【men】【男人们】
ᠲᠣᠷᠰᠢᠯᠲᠠ
(tursilta)
tʊrʃɪlt
туршилт
【experiment】【试验, 实验】
ᠶᠠᠪᠣᠭᠣᠯᠬᠤ
(yabuɣulxu)
jabʊ:lǎx
явуулах
【to carry out】【进行, 实行】
ᠬᠦᠭᠰᠢᠷᠡᠯᠲᠡ
(xögsirelte)
xogʃrǒlt
хөгшрөлт
【aging】【老化】
ᠴᠣᠬᠣᠮ
(čuxum ~ čoxom)
ʧʊxǎm ~ ʧɔxɔ̌m
чухам
【really, actually】【才是, 究竟, 到底】
ᠶᠠᠪᠣᠭᠳᠠᠬᠤ
(yabuɣdaxu)
yabǎgdǎx
явагдах
【to be carried out, effected】【进行, 举行】
ᠪᠣᠯᠪᠠᠰᠣᠷᠠᠭᠣᠯᠬᠤ
(bolbasuraɣulxu)
bɔlɔ̌bsrʊ:lǎx
боловсруулах
【to manufacture】【生产】
ᠮᠢᠧᠯᠢᠨ
(miᴇlin)
mielin
миелин (注)(Note)
【myelin】【髓鞘】
ᠪᠣᠳᠠᠰ
(bodas)
bœdɪs
бодис
【object, material, substance】【物, 物质】
ᠪᠠᠭᠣᠷᠠᠬᠤ
(baɣuraxu)
bʊ:rǎx
буурах
【to decline, decay, diminish, begin to fall】【衰弱, 衰退】
ᠠᠵᠢ
(aǰi)
aʤæ: ~ aʤ
ажээ ~ ажээ
【sentence-final particle indicating 'sudden realisation'】【哦, 啊 (恍然大悟的口气)】
ᠮᠡᠳᠡᠷᠡᠯ
(mederel)
mədrə̌l
мэдэрэл
【nerve】【神经】
ᠡᠳ᠋
(ed)
əd
эд
【thing, object, material, element】【物质】
ᠡᠰ
(es)
əs
эс
【cell (biological)】【细胞】
ᠲᠠᠭ᠎ᠠ ᠦᠭᠡᠢ
(taɣ-a ügei)
ta:gui
таагүй
【unfit, unpleasant】【不舒服】
ᠨᠦᠯᠦᠭᠡᠯᠡᠯ
(nölögelel)
nolo:lǒl
нөлөөлөл
【influence, effect】【影响】
ᠪᠡᠶ᠎ᠡ ᠮᠠᠬᠠᠪᠣᠳ
(bey-e maxabod)
bəj maxbɔ̌d
бие махбод
【body, physique】【健壮, 健康】
ᠪᠠᠭᠠᠰᠬᠤ
(baɣasxu)
bagsǎx
багасах
【to decrease, diminish】【减少, 变小】
ᠣᠭᠣᠷᠠᠭ ᠲᠠᠷᠢᠬᠢ
(uɣuraɣ tarixi)
ʊ:rǎg tærx
уураг тархи
【brain】【大脑】
ᠦᠢᠯᠡ ᠠᠵᠢᠯᠯᠠᠭ᠎ᠠ
(üile aǰillaɣ-a)
uil aʤɪllǎga: ~ uil aʤɪllǎg
үйл ажиллагаа
【working】【活动, 行动】
ᠮᠠᠭᠣᠳᠬᠤ
(maɣudxu)
mʊ:dǎx
муудах
【to deteriorate, wear out】【变坏, 恶化】
ᠲᠡᠳᠦᠢ ᠦᠭᠡᠢ
(tedüi ügei)
todoigui
төдийгүй
【not only】【不仅是】
ᠴᠢᠩᠭ᠎ᠠ ᠪᠠᠢᠳᠠᠯ
(čingɣ-a baidal)
ʧaŋgǎ bæ:dǎl
чанга байдал
【strength】【强度】
ᠰᠣᠯᠠᠷᠠᠬᠤ
(sularaxu)
sʊlrǎx
сулрах
【to become loose or weak】【松, 变松, 弱】
ᠪᠣᠯᠴᠢᠩ
(bulčing)
bʊlʧɪŋ
булчин
【muscle】【肌肉】
ᠰᠢᠷᠪᠦᠰᠦ
(sirbösö)
ʃorbǒs
шөрвөс (注)(Note)
【sinew, tendon】【筋】
ᠳᠠᠪᠬᠣᠷᠭ᠎ᠠ
(dabxurɣ-a)
dabxrǎg
давхраа (давхарга)
【stratum, layer】【层】
ᠮᠠᠷᠲᠠᠮᠠᠬᠠᠢ
(martamaxai)
martǎmxæ:
мартамхай
【forgetful】【健忘的, 好忘的】
ᠦᠢᠯᠡ ᠶᠠᠪᠣᠴᠠ
(üile yabuča)
uil jabʧ
үйл явц
【process of activity?】【行动的程序?】
ᠪᠣᠴᠠᠯᠲᠠ ᠦᠭᠡᠢ
(bučalta ügei)
bʊʧɪltgui
буцалтгүй
【irrevocable】【毫不退让】
ᠭᠡᠬᠦ ᠳᠡᠭᠡᠨ
(gexü degen)
gəxdə:
гэхдээ
【but】【但是】
ᠪᠦᠬᠦ
(büxü ~ böxö)
bux ~ box
бүх
【all, the whole】【全, 全体】
ᠢᠩᠭᠢᠬᠦ
(inggixü)
iŋgə̌x ~ əngə̌x
ингэх
【to do something thus】【这样, 如此做】
ᠡᠮᠡᠭᠲᠡᠢᠴᠦᠳ
(emegteičüd)
əmə̌gte:ʧu:d ~ ə:mə̌gte:ʧu:d
эмэгтээчүүд
【females】【妇女们】
ᠦᠭᠡᠷ᠎ᠡ
(öger-e)
o:r
өөр
【other】【别的, 另外的】
ᠣᠷᠴᠢᠨ ᠨᠦᠬᠦᠴᠡᠯ
(orčin nöxöčel)
ɔrʧin noxʧil
орчин нөхцөл
【surrounding conditions, circumstances】【周边的条件】
ᠶᠠᠩᠵᠣ ᠪᠦᠷᠢ
(yangǰu büri)
jaŋʤ bur ~ jaŋs bur
янз бүр
【all kinds of】【各种各样的】
ᠬᠡᠮᠡᠨ
(xemen)
xəmə:n
хэмээн
【(indicates content of thought)】【(表示所想的内容)】
ᠭᠠᠢᠬᠠᠬᠤ
(ɣaixaxu)
gæ:xǎx
гайхах
【to wonder, be surprised】【惊奇】
ᠦᠷᠭᠦᠯᠵᠢᠯᠬᠦ
(ürgülǰilexü)
urgə̌lʤlə̌x
үргэлжлэх
【to continue】【连续, 继续】
ᠠᠳᠠᠳ ᠦᠨ ᠰᠦᠯᠵᠢᠶ᠎ᠡ
(arad-yin sülǰiy-e)
ardi:n sulʤə:
Ардын сүлжээ
【people.cn】【人民网】
ᠰᠢᠯᠵᠢᠭᠦᠯᠦᠨ
(silǰigülxü)
ʃilʤu:lə̌x
шилжүүлэх
【to transfer】【转移】
ᠨᠡᠢᠲᠡᠯᠡᠬᠦ
(neitelexü)
ni:tlə̌x
нийтлэх
【to publish】【刊登】

4. Notes4. 备注

ᠺᠠᠯᠢᠹᠣᠷᠨᠢᠶ᠎ᠠ ᠵᠢᠨ Pronunciation of the name of the state and its genitive both differ between IM and Mongolia. 加州的名字在内蒙和蒙古国发音不同,“加州的”的发音也不同。 (回去) (Back)

ᠮᠢᠧᠯᠢᠨ

According to a Chinese-Mongolian dictionary published in China, the IM term for 髓磷脂 (myelin) is ᠨᠣᠭᠣᠰᠣᠯᠢᠭ ᠡᠳ᠋ nʊgǎslig ed, literally 'spine-like substance', influenced by the Chinese term. It's not clear whether this is a real term or just a coinage to fill a gap in the dictionary.根据中国的中蒙字典,“髓磷脂”的蒙语用词是ᠨᠣᠭᠣᠰᠣᠯᠢᠭ ᠡᠳ᠋ nʊgǎslig ed, 就是说 '脊椎性的物质'。 这是真正的蒙语词汇还是字典顺便编出来的说法不清楚。 (回去) (Back)

ᠰᠢᠷᠪᠦᠰᠦ

The preferred pronunciation in Mongolia is шөрмөс.蒙古国更多发音为шөрмөс。 (回去) (Back)

Back to Top